گت بازی   Got bazi

مقدمه: عموما بازی های محلی در روستای کلاته بالا در سه موقع از سال انجام می گردد . بازی هایی که خرد سالان و نوجوانان انجام می دهند این بازی ها در فصل تابستان و زمانی که دانش آموزان تعطیل هستند اوقات فراغت آنها را پر می کند . دومین مرحله از مهر ماه تا عید نوروز است و مخصوص جوانان وبزرگسالان می باشد در این موقع از سال به علت اینکه هوا رو به سردی می رود گوسفندان را در غروب از صحرا به روستا می آورند و هر خانواده گوسفندان خود را در خانه مخصوص گوسفندان که به آن خونه خلومه گفته می شود نگهداری می کنند و مقداری علوفه هم به آنها می دهند  به همین خاطر یکی از افراد خانواده به کنار روستا که یک آغول بزرگ برای برگشت گوسفندان هست می روند و منتظر برگشت گوسفندان از صحرا می مانند چون زمان برگشت دقیق گوسفندان معلوم نیست افراد نیم ساعت زودتر به آن محل رفته و جهت اینکه اوقات فراغت را به شادی بگذرانند بازی های محلی را انجام می دهند. چون این گونه بازی ها به صورت گروهی می باشد شور و نشاط بیشتری نسبت به بازی هایی که در گوشی موبایلشان دارند ایجاد می کند .

سومین موقع تعطیلات عید است که در این موقع از سال تمامی بازی های محلی کم و بیش انجام می گردد.

گت در فرهنگ لغت روستای کلاته بالا به معنی گوی یا شیئی گرد و به افراد که قد کوتاهی دارند گفته می شود .

گت بازی یک بازی نسبتا جدیدی از ترکیب تیله بازی (تشله بازی) و آرا بازی می باشد این بازی مخصوص جوانان وبزرگ سالان است به علت اینکه از گوی آهنی استفاده می کنند چنانچه سن افراد بالاتر از 15 سال باشد بهتر است

تعداد افراد: این بازی مثل بقیه بازی های محلی می بایست در مرحله اول،  افراد گروه مشخص گردد .تعداد افراد در هر تیم 3 الی 4نفر است در این بازی حداقل باید 3 تیم شرکت داشته باشند چون زمانی که یک تیم ببازد تیم بعدی به عنوان حریف تیم برنده وارد بازی شود هر چه تعداد تیم ها بیشتر باشد هیجان بازی برای بردن بیشتر می شود.

یارگیری : در ابتدا برای هر تیم یک نفر استاد مشخص می گردد تا او از بین افرادی که تمایل به انجام بازی دارند افراد گروه خود را مشخص کند و هریک از استاد ها 3 نفر را برای تیم خود انتخاب می کنند تا افراد گروه با استاد به 4 نفر برسد لازم به ذکر است که استاد نمی تواند هر 3 نفر را یکجا انتخاب کند هر یک از اساتید گروه  یک نفر از باتجربه ترین افراد را انتخاب نموده بعد تیم های دیگر هم این کار را انجام می دهند و به همین روش افراد تیم کامل می گردد.

نوبت بازی : بعد از مشخص شدن هر تیم به روش های : تر یا خشک-شیر یاخط-سنگ کاغذ قیچی نوبت بازی تیم مشخص می گردد.

وسایل بازی: گوی فلزی (به تعدا افراد 2تیم) گوی های فلزی به اندازه توپ تنیس می باشد – واگر افراد هر تیم 4 نفر باشند 5 چاله در زمین کنده می شود.

روش بازی :

 در صورتی که افراد تیم 4نفر باشند 5چاله به قطر 10سانتی متر و عمق 7سانتی متر در یک راستا با فاصله 4 الی 5متر ایجاد می کنند به چاله در بازی ، خونه(خانه) می گویند اولین خونه(چاله)خونه شن نام دارد . شن  shon به معنی نشستن، گذاشتن است. در این بازی شن دادن یعنی گذاشتن گوی های  فلزی ، در لبه اولین خونه یا همان خونه شن .

امتیازات : تیر: یک امتیاز  خونه: یک امتیاز سرملی : 2الی 4امتیاز

در این بازی برخورد 2گوی را با همدیگر تیر می گویند و یک امتیاز دارد.

چنانچه افراد بتوانند با پرتاب گوی ، آن را به داخل چاله یا همان خونه تیم مقابل  بیاندازند یک امتیاز می گیرند

گروهی که می بایست شن دهد گوی های خود را در لبه خونه اول در امتداد خونه های دیگر می گذارد. هریک از افراد تیم بعدی که می بایست  بازی را شروع می کند از فاصله 6الی 7متر ،گویی که دارند را به سمت گوی های تیم مقابل پرتاب می کنند چنانچه برخوردی در این مرحله صورت گیرد به آن سر ملی می گویند و آن نفر یک نوبت بازی به عنوان دارد که می تواند خونه بگیرد اگر موفق به این کار شد مجدد می تواند به تمام گوی های دیگر یک تیر بزند .

و بعد نوبت به تیم مقابل می رسد زمانی که تمامی خونه ها گرفته شد بازی تمام می شود و امتیاز ها را می شمارند اگر بازنده نداشتند بازی مجدد شروع می شود تا یک تیم ببازد به عنوان مثال اگر یک تیم 10امتیاز داشت و تیم بعدی 4 امتیاز ،تیمی که 10امتیاز داشته می شود 6امتیاز

تعداد امتیاز ها جهت باخت یک تیم در اول بازی توسط اساتید مشخص می شود

از 4 نفر تیم شروع کننده  ، 2 نفر برای سرملی زدن یا همان تیر زدن اقدام می کنند و2نفر دیگر برای خونه گرفتن .چون آنها می بایست از 5 خونه  ،4 خونه را بگیرند . افرادی که شن می دهند اگر بتوانند خونه شن را بگیرند برای همه افراد محاسبه می گردد ولی اگر تیم مقابل بتواند سرملی بزند و آن خانه را بگیرد ، یک خونه حساب می شود

توجه: مطلب اختصاصی از وبلاگ روستای کلاته بالا

هر گونه کپی برداری وانتشار با ذکر منبع بلامانع است

فصل زمستان در روستای کلاته بالا

باور های محلی

فصل زمستان در فرهنگ مردم مردم روستای کلاته بالا شامل دو برادر و یک خواهر است .اسم برادر بزرگ تر چله کلو یا همان چله بزرگ است چله بزرگ از اول دی ماه شروع می شود و تا دهم بهمن ماه ادامه می یابد که مدت آن چهل روز است از آنجایی که چله کلو برادر بزرگ است و سرد و گرم روزگار را چشیده و بقولی با تجربه است . در مدت این 40روز ، اختلاف دما ی زیادی نداریم و به ندرت هوا از منهای 3درجه سرد تر می شود .همچنین اگر باران یا برف ببارد هم مقدار آن زیاد نیست . نام برادر کوچک تر ، چله خورد یا همان چله کوچک است که از یازدهم بهمن شروع می شود و تا پایان بهمن ماه به مدت 20روز ادامه دارد . باور مردم براین است که چله خورد گفته است که هر چه برادر بزرگ من نکرد من انجام می دهم یعنی امکان بارش برف و باران(البته بیشتر برف) در مدت این 20روز خیلی زیاد است و اگر برف ببارد به اصطلاح محلی برف آن سنگین است (زیاد برف می بارد) و همچنین در چله کوچک اختلاف دما به حداکثر خود می رسد بیشتر مردم هوای بسیار سردی را در چله خورد تجربه کردند و بیاد دارند.درچله خورد می گویند گرگ ها پر زور هستند ، یعنی بیشترین حمله ها را به گله گوسفندان انجام می دهند . اسم خواهر آنها مه نوروز یا همان ماه نوروز نام دارد شامل اسفند ماه می باشد عموما خواهران نسبت به برادران بسیار مهربان تر هستند و در اینجا هم ماه نوروز از لج و لجبازی برادران خود خسته شده و می خواهد سرما را از بین ببرد به باور مردم در ماه نوروز زمین نفس می کشد و چنانچه برف ببارد هر چقدر مقدار آن باشد بعد از یک تا دو روز برف آب می شود و هوا زیاد سرد نمی شود شاید در مدت یک ماه ، یک بار هوا به صفر درجه برسد .

مردم و زمستان

فصل زمستان در روستای کلاته بالا به فصل بیکاری معروف است منظور از بیکاری نه اینکه اصلا کاری ندارند بلکه در مقایسه با فصول دیگر ، در این فصل کار کمتری است . در گذشته نه چندان دور ، مردها ی روستا کارهایی مثل : دوک ریشتن ، جوررو بافتن ، دستکش بافتن ،ریسمان بافتن و چنانچه  در فصل زمستان باران کافی می بارید ، از پانزدهم اسفند ماه به بعد ،  نوعی گندم به نام گندم کمریKamori (گندم بهاره)می کاشتند و زنان روستا هم :  تون بافی (نوعی پارچه که از آن البسه تهیه می کردند) جاجیم بافی ،پلاس بافی(نوعی گلیم) قالی بافی و همچنین گوسفندان را جیره می دادند(به علت کمبود علف در زمستان در پایان هر روز مقداری جو یا علوفه به گوسفندان می دهند) البته ماه نوروز فصل زاد و ولد گوسفندان است به همین خاطر کار مردم  روستا زیاد می شود .